Σάββατο 17 Δεκεμβρίου 2016

Γαλλικές λέξεις στην ελληνική γλώσσα - ΗΜΕΡΗΣΙΑ ΑΥΞΗΣΗ ΓΑΛΛΟΦΩΝΩΝ ΠΛΗΘΥΣΜΩΝ Στατιστικές

Οι γαλλόφωνες χώρες αυξάνονται περίπου κατά 20.000 με 25.000 άτομα την ημέρα : Γαλλία + 965 (930) Κονγκό + 6041 (6159) Βελγιο + 26 (23) Καναδάς + 752 (740) Magadascar + 1.698 (1743) Ακτή Ελεφαντοστού + 1,203 (1217) Καμερούν + 1,133 (1142) Μπουρκίνα Φάσο + 1,337 (1379) Νίγηρας + 1,543 (1592) Σενεγάλη + 1018 (1034) Μάλι + 961 (987) Αιτή + 455 (464) Μπουρούντι + 808 (962) Μπενίν +718 (729) Τόγκο +447 (465) Δημοκρατία του Κονγκό +302 (318 ) Γαλλική Πολυνησία +11 (11) Νέα Καληδονία +7 (7) Μαγιότ Νήσος +20 (20) Γουινέα (750) χωρίς να υπολογίσουμε χώρες του Μαγκρέμπ όπως Μαρόκο, Αλγερία, Τυνησία, ή επίσης όπως η Γαλλική Γουιάνα, Μαυριτανία κ.α. Kαι εδώ πρέπει να τονίσουμε ότι τα γαλλικά είναι η πρώτη γλώσσα στην Ευρώπη σε ποσοστά αύξησης ως μητρική γλώσσα. Να χαιρετίσω ττην προσπάθεια που καταβάλει το TV5 Monde που έχει πλέον μετάφραση σχεδόν στο σύνολο του προγράμματος του στα πολωνικά και στα βιετναμέζικα και απαντά στην όλο και πιο έκδηλη ανάγκη του κόσμου να ενημερώνεται γαλλόφωνα.


Έχω εκπλαγεί από τον αριθμό των γαλλικών λέξεων που έχουν περάσει στα ελληνικά (βέβαια το 18 % περίπου των γαλλικών λέξεων έχουν ελληνική ρίζα αν το δούμε από την αντίστροφη πλευρά)


1. Αυτοκίνητο - Μέσα μεταφοράς (αλερετούρ, αμορτισέρ, αξεσουάρ, βολάν, βιζαβί, ντιστριμπυτέρ, μοτέρ, καπό, καμπριολέ, ταμπλό, παρμπρίζ, κοντέρ, λεβιέ, πορτ μπαγκάζ, μπουζί, μαρσπιέ, ντεμπραγιάζ, ντελαπάρισμα, ντελαπάρω, σασμάν, ρεζερβουάρ, ρεκτιφιέ, συσπανσιόν, σασί, σιλανσιέ, ταξί, τετ-α-κέ, καρμπιρατέρ) κ.α.

2. Κινηματογράφος - Θέατρο - Ψυχαγωγία (αλμανάκ, ατραξιόν, βαμπίρ, μιξάζ, μοντάζ, εντσαντανέ, εφέ, καμουφλάζ, ντεκαλάζ, ντεκουπάζ, ντοκιμαντέρ, καντράζ, καρέ, κοζερί, κασκαντέρ, αμπιγιέρ, ανγκαζέ, ανφάς, γκρο πλαν, πλατό, νουβέλ βαγκ, φεστιβάλ, φιλμ νουάρ, γκισέ, ενζενί, μπουάτ, ζεν πρεμιέ, κλακ, κλακέρ, οπερατέρ, πρεμιέρα, προφίλ, ρεπερτόριο, ρεπεράζ, σουξέ, τετ-α-τετ, τουρνέ, φετίχ, φουαγιέ, φωτομοντάζ, ανκόρ) κ.α.

3. Αθλητικά (αερομοντελισμός, ρεπεσάζ, ρεβάνς, ζετέ, επολέ, αρασέ, βιράζ, γκραν πρί, γκραν γκινιόλ, κουλουάρ, κάσκα, κλακάζ, κουντεπιέ, μανούβρα, μαρς, μασκότ, μπαράζ, μπατόν, μοντελισμός, ντεμαράζ, πλονζόν, παρκούρ, ρεκόρ, ρεφλέξ, σαμποτάζ, σαμποτέρ, σικέ, τερέν, τουρνουά, τρασέρ, τρασέζ, φιλέ) κ.α.

3.α Σκάκι (αν πασάν, πιόνι, ροκέ, ρουά, ματ, ρεν)

3.β Καζίνο (faites vos jeux, rien ne va plus, σεμέν ντε φερ)

4. Μονάδες μέτρησης (μέτρο, τιράζ, τονάζ) κ.α.

5. Αγορά (αλά καρτ, αμπαλάζ, αρμπιτράζ, ατού, αφίσα, βαλέρ, ετικέτα, είδη μπεμπέ, ιμιτασιόν, κουβέρ, μουαγιέν, ρεβεγιόν, ταμπλ ντοτ, πλαφόν, ρεζερβέ, φιλιγκράν) κ.α.

6. Επαγγέλματα Φιλοσοφία (αλτερνατίβα, αλτρουισμός, αμοραλισμός, αμφεταμίνη, αντικέρ, αριβισμός, ασπιρίνη, αυτισμός, βολονταρισμός, κονφερανσιέ, γκαρσόν, ζαργκόν, ζογκλέρ, μπον βιβέρ, κονεσέρ, κονσομασιόν, μανικιούρ, μαντικιουρίστ, μοντελίστ, μπετόν, μπετον αρμέ, μπετονιέρα, μπουρζουάς, μποξέρ, ντοκτορά, ντεγκραντέ, ντιζέζ, παρτενέρ, ριφιφί, σταζ, σταζιέρ, βαλές, στριπτιζέζ, στριπτιζέρ, φαρσέρ, αμπιγιέρ, καρτέλ, ντεκορατέρ, πεντικιούρ, σκιέρ, φιξ, ζουρ φιξ) κ.α.

7. Ζωγραφική (ατελιέ, ρετούς, αβατάρ, βερνισάζ, χρώματα: παλ, ακαζού, βεραμάν, γκρενά, ιβουάρ, ιλουστρασιόν, εκρού, καντριγιέ, κρεμ, λιλά, μοβ, μπεζ, μπλε μαρέν, μπλε ρουά, μπορντό, οβάλ, παστέλ, ροζ, ροζέ, ροκοκό, σαμπανί, σιελ, σωμόν, τυρκουάζ, φουμέ, φωσφοριζέ) κ.α.

8. Συσκευές, εξαρτήματα, Τομείς της τεχνολογίας Μέσα μεταφοράς όπως (τρένο, τρακτέρ, βαγκονλί, εταζέρα, τελεφερίκ, σεσουάρ, στυλό, ασανσέρ, αντάπτορας, μονόκλ, μπρελόκ, καντράν, κασέ, αμπούλα, ασανσέρ, βάνα, καλοριφέρ, κομπρεσέρ, κοντέρ, κοντρόλ, κολιέ, μπρασελέ, λεβιές, μπαλαντέζα, μπουτόν, ντουί, πορτμαντώ, πρίζα, ρακόρ, ρουλεμάν, ταμπλό, φις) κ.α.

9. Μαγειρική - Ζαχαροπλαστική (κρουασάν, απεριτίφ, αντσούγια, βελουτέ, βινεγκρέτ, βολοβάν, γαρνιτούρα, γκρανουλέ, γκουρμέ, γκουρμάν, εκλέρ, εβαπορέ, εστραγκόν, ζελέ, κουβερτούρα, κρεμ καραμέλ, καραμελιζέ, κονκασέ, κρέμα πατισερί, κρέπα, κροκάν, κρουτόν, μαγιονέζα, μαρμπρέ, μενού, μον αμούρ, μπαμπά, μπατόν σαλέ, μπεσαμέλ, μπον φιλέ, νουά, παντεσπάνι, πατισερί, ποσέ, πουρές, ρεστοράν, σαβαρέν, σως, σωτέ, σαμπανιζέ, σπεσιαλιτέ, φαρίν λακτέ, φραπέ, φρικασέ, φαρσί, φρουί γλασέ, προφιτερόλ, πτι μπερ, σουφλέ, σεφ, ογκρατέν)

10 Mόδα α) ρούχα: ανσάμπλ, αζούρ, ασορτί, σάρπα, καλσόν, καμπαρντίνα, κομπινεζόν, καλτσόν, κασκόλ, κολάν, μαγιό, ριγέ ζαρτιέρα, νεγκλιζέ, ντεκολτέ, παρεό, παλτό, μερσεριζέ μπουφάν, ντε πιές, παπιγιόν, σαμπό, σινιέ, σουέτ, ταγιέρ, φουλάρι, φουρό β) 'γούνες': βιζόν, ετόλ, λουτρ, ρενάρ γ) 'υφάσματα': βισκόζ, βουάλ, εμπριμέ, αλπακάς, καμηλό, καρό, κοτλέ, λαμέ, μπροκάρ, ντουμπλεφάς, πικέ, πλατινέ, ρελιέφ, σατέν, σατινέ, ταφτάς, τούλι δ) 'ραπτική': αμπιγιέ, κρουαζέ, μανεκέν, μπουτίκ, ντεμοντέ, πασαρέλα, ρεβέρ, τρουακάρ, φερμουάρ, φροτέ, πρετ-α-πορέ) ε) κοσμήματα (κραγιόν, κολιέ, μενταγιόν, φο μπιζού) κ.α.

11. Αντικείμενα - χώροι σπιτιού - μέρη : (αμπαζούρ, αεροζόλ, αλέα, αμπρί, απαρτεμάν, απλίκα, γκαζόν, εσάνς, ζαρντινιέρα, καρμπόν, καρνέ, καναπές, κονσόλα, κονφετί, κλασέρ, λαμπατέρ, μπιμπελό, ντεκόρ, ντεπώ, οξυζενέ, πασπαρτού, περφορατέρ, ρετιρέ, ρουζ, σαλόνι, σεκρετέρ, σεμέν (σεμεδάκια), σομιές, σουίτα, ταπισερί, φερφορζέ, φλοτέρ, σακ βουαγιάζ). και πολλών άλλων επιστημών

12. Γράμματα και τέχνες : ακορντεόν, ακτιβισμός, αρ νουβό, αρ ντεκό, ατελιέ, αφίσα, γκαλερί, γκραβούρα, κολάζ, μπαρόκ, ντοκτορά, ρεσιτάλ, ρεφρέν, ρετρό, σολφέζ, στιλ. κ.α

13. Λεπτότοιχες κατασκευές - Αλουμινοκατασκευές :  γαλβανιζέ, ζιργκόν, σαγρέ

14. Κομμωτική : λοσιόν, ποστίς, μιζανπλί, περμανάντ, φιξάρω, φριζάρω

15. Χημεία' Ολα τα σύμβολα της Χημείας προέρχονται από τα γαλλικά. (αιθυλένιο, ασετόν, ακρυλικό, αμίαντος, αμινο-, αμπέρ, ανιλίνη)

16. Γαλλικές Σπεσιαλιτέ εδώ

Προσοχή όμως, υπάρχουν καμιά δεκαπενταριά ψευδόφιλα!!! (faux-amis)

Και μια πιο πλήρης συλλογή λέξεων από τα γαλλικά (1385 λέξεις) από το λεξικό του Φυτράκη - Τεγόπουλου Γαλλικές λέξεις στα Ελληνικά

Παραθέτω αυτούσιο άρθρο που βρήκα στο Ίντερνετ.

Mπορεί μετά το B΄ Παγκόσμιο Πόλεμο οι διεθνείς πολιτικοοικονομικές συνθήκες να μείωσαν την κυριαρχία της γαλλικής ως διεθνούς γλώσσας, απομεινάρια γαλλικά όμως καμουφλαρίστηκαν και παρέμειναν με τον έναν ή τον άλλον τρόπο στην ομιλούσα γλώσσα μας ως λεκτικοί συνοδοιπόροι. Πόσο γαλλίζει σήμερα η γλώσσα μας; Πολύ.

Σε αντίθεση προς την αγγλοαμερικανική, η γαλλική άσκησε επίδραση στη νέα ελληνική στον τομέα της μορφολογίας, όπου επιθήματα γαλλικά χρησιμοποιούνται και σε λέξεις με ελληνική βάση, όπως -εξ (γαλλ. -ex), π.χ. ντούμπλεξ, τέλεξ αλλά και αφρολέξ, στρωματέξ, -ερί (γαλλ. -erie), π.χ. καροσερί αλλά και ουζερί, -έρα (γαλλ. -ier/ie re), π.χ. καφετιέρα, κρουαζιέρα αλλά και αλατιέρα, ψηστιέρα, -έ (γαλλ. -e ), π.χ. ντεφορμέ, πανέ αλλά και αγορέ, κυριλέ.

Στον τομέα του λεξιλογίου πολλοί τομείς δανείστηκαν από τη γαλλική. Nα αναφερθούμε στην ενδυμασία; H ζακέτα, η καμπαρντίνα, το μαγιό, το ταγέρ, το καρό, η γκαρνταρόμπα, η δαντέλα, το μακιγιάζ, τα μπιζού. Στα χρώματα; Tο μπλε, το καφέ, το μπορντό, το ροζ, είναι όλες λέξεις με γαλλίδα μαμά. O κατάλογος μεγάλος: Στη διακόσμηση (π.χ. αμπαζούρ, σαλόνι), στη μαγειρική (π.χ. εκλέρ, κρέπα, μπον φιλέ, ορντέβρ -βλ. και σχετικό άρθρο στο Βon Appetit), στην τέχνη και τη διασκέδαση (βεντέτα, αφίσα, κολάζ, μπαλάντα, ρεσιτάλ, ντοκιμαντέρ, σουξέ, πιόνι, φαβορί), στον αθλητισμό (γκραν πρι, μποξέρ, σκι, τουρνουά), στην τεχνολογία (καλοριφέρ, κοντέρ, μοτέρ, ρουλεμάν, καρμπιρατέρ).

Η ελληνική, επίσης, απορρόφησε πάμπολλες φράσεις και συντάξεις της γαλλικής, τις οποίες προσάρμοσε μεταφράζοντάς τες. Aυτό συνέβη κυρίως λόγω της επίδρασης που άσκησαν ελληνικές μεταφράσεις γαλλικών λογοτεχνικών και επιστημονικών έργων το 19ο και κυρίως κατά το πρώτο ήμισυ του 20ού αιώνα. Tότε ήταν που καθιερώθηκε μεγάλος αριθμός δανείων αλλά και πλήθος όρων που πλάστηκαν στα ελληνικά για να αποδώσουν γαλλικούς όρους. Oρισμένες από αυτές: Eλαβε χώρα (a eu lieu), κατά πάσα πιθανότητα (selon toute probabilite), πήρε διαστάσεις (a pris des dimensions), παίρνω ενεργό μέρος (prendre une part active), σε τελευταία ανάλυση (en derniere analyse), στο πλαίσιο των (dans le carde des), αξίζει τον κόπο (ca vaut la peine), είμαι της γνώμης (je suis d’avis), δίνω σημεία ζωής (donner signe de vie), παίζω με τις λέξεις (jouer avec les mots), τηρώ σιγή (garder le silence), εκ πρώτης όψεως (de premiere vue), άνευ προηγουμένου (sans precedent) και άλλες πολλές. Eύλογη απορία, λοιπόν: Πώς μιλάγαμε πριν;

Προς τόνωση του εθνικού φρονήματος, ισχύει ότι σε κάθε 6 γαλλικές λέξεις, μία έχει ρίζα ελληνική.

Tα γαλλικά είναι κουλτούρα.

3 σχόλια:

  1. Αυτό το σχόλιο αφαιρέθηκε από τον συντάκτη.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Λόγω της δουλειάς μου, έχω ξεκινήσει κι εγώ τους τελευταίους μήνες μαθήματα γαλλικών προκειμένου να θυμηθώ το λεξιλόγιο και τη γραμματική τους και να μπορώ να τα χρησιμοποιώ με ευχέρεια. Προς το παρόν, έχω απευθυνθεί για τις μεταφράσεις που χρειάζομαι από τα γαλλικά, σε μία έμπειρη εταιρία και είμαι πολύ ευχαριστημένος https://www.interpreters.gr/en/translation/

    ΑπάντησηΔιαγραφή